در این مقاله به توضیح مختصری از اصول و قوانین بسکتبال می پردازیم. محدودیت های زمانی، انواع خطاها، و چگونگی کسب امتیاز مواردی هستند که در موردشان بحث خواهیم کرد.
مدت زمان بازی بسکتبال
- بازی بسکتبال متشکل از چهار کوارتر 10 دقیقه ای است.
- بعد از دو کوارتر زمین بازی عوض می شود.
- بین ست اول و دوم – سوم و چهارم دو دقیقه وقفه وجود دارد. و در نیمه یعنی بین ست دوم و سوم یک ربع استراحت می کنند.
- در نیمۀ اول مربیان هر زمان که بخواهند می توانند دوبار درخواست تایم اوت یک دقیقه ای بدهند و در نیمۀ دوم این حق را برای سه بار دارند.
- هر زمان که سوت داور به صدا دربیاید ساعت متوقف می شود. هنگام پرتاب آزاد هم همچنان متوقف است تا اینکه بلاخره توپ به یک بازیکن برخورد کند. در نتیجه هر بازی در اصل 40 دقیقه طول می کشد.
محدودیت های زمانی در قوانین بسکتبال
در مورد مالکیت توپ هممحدودیت های زمانی وجود دارد. پنج قانون اصلی:
قانون 24 ثانیه
هر تیم بعداز دریافت توپ فقط 24 ثانیه محلط دارد تا شوت بزند. اگر نتوانند در این مدت توپ را شوت کنند در نتیجه مالکیت توپ به تیم مقابل داده می شود.
قانون 8 ثانیه
زمانی که بازیکنی در زمین خود صاحب نوپ می شود فقط 8 ثانیه محلط دارند تا توپ را وارد زمین رقیب کنند. در غیر این صورت توپ به حریف داده می شود.
قانون 5 ثانیه
بازیکنی که دفاع می شود فقط 5 ثانیه فرصت دارد تا توپ را پاس بدهد یا به سمت سبد پرتاب کند. و باز هم در صورت شکست توپ به حریف داده می شود.
قانون 3 ثانیه
هر بازیکن فقط 3 ثانیه اجازه دارد تا در زمین حریف زیر سبد بایستد اگر در این زمان منطقۀ حریف را ترک نکند خطا محسوب می شود.
انواع تخلفات بسکتبال
بازیکنان بسکتبال در صورت خطا یا تخلف از قوانین بسکتبال جریمه می شوند. این جریمه یا از دست دادن مالکیت توپ است یا پرتاب آزاد برای رقیب.
- خطای فردی – برخورد فیزیکی غیر قانونی دو بازیکن. مانند شارژ کردن، بلاک کردن، نگه داشتن، دفاع ممنوع، هل دادن، سد کردن غیرقانونی، نگه داشتن با دست و استفادۀ بی جا از دست. جریمۀ خطاهای فردی یا از دست دادن مالکیت توپ است یا پرتاب آزاد برای حرف.
- شارژ کردن – هنگامی که بازیکن مهاجم با توپ مستقیماً به سمت مدافع می رود و با او برخورد می کند.
- بلاک کردن – یک مدافع اجازه ندارد سر راه بازیکن دریبل زن بایستد یا به عبارتی راه او را بلاک کند مگر اینکه در موقعیت قانونی دفاع باشد.
- نگه داشتن – هنگامی برخورد فیزیکی برای جلوگیری از حرکت شکل می گیرد.
- دفاع غیرقانونی – مدافع از پشت به یک بازیکن برخورد می کند.
- هل دادن – یعنی هل دادن بازیکن رقیب. ممکن است حتی روی بازیکنی که مالک توپ هم نیست این خطا اتفاق بیافتد.
- سد کردن غیرمجاز – تلاش برای سد کردن بازیکنی که توپ در دست او نست.
- نگه داشتن با دست – مدافع با استفاده از دست تلاش مییکند تا رقیب را نگه دارد یا سرعت او را کم کند.
- استفاده از دست – هنگامی رخ می دهد که بازیکن حریف می خواهد توپ را پرتاب کند و دافع با دست مانع آن می شود.
چند مورد دیگر تخطی از قوانین بسکتبال
- خطای فنی – در صورت مشاهدۀ هر نوع رفتار غیر ورزشی بازیکن یا مربی مانند ناسزا گفتن یا دعوا با داور اعلام می شود. که جریمۀ آن حداقل یک پرتاب آزاد برای حریف و مالکیت توپ است. اگر بازیکن یا مربی دوبار خطای فنی دریافت کند از بازی اخراج می شود.
- خطای پشت سرهم – این خطا باعث اخراج از بازی می شود. اگر بازیکنی پنج خطا مرتکب شود از بازی اخراج می شود اما میتوان برایش جایگزین وارد زمین کرد.
- خطای تیم – هنگامی خطای تیم اعلام می شود که تیم پنج خطا انچام دهد، نوع خطا و کوارتر مهم نیست. جریمۀ آن دو پرالب آزاد برای حریف است.
- تخطی – هرنوع تخطی از قوانین بسکتبال مانند دریبل غیرمجاز، نگه داشتن بیش از حد مجاز توپ که منجر به از دست دادن مالکیت توپ می شود.
- خطای زمین – اگر بازیکن مهاجم توپ را در زمین حریف دریافت کند اجازه ندارد به سمت زمین خود به عقب برگردد.
امتیاز گرفتن در بسکتبال
گل زدن و امتیاز گیری در بسکتبال به شرح زیر است:
تعداد امتیازهای یک شوت بستگی به موقعیت مکانی بازیکن دارد.
- پشت خط سه امتیازی – بیشترین تعداد امتیازی که میتوان از یک شوت به دست آورد هنگامی است که تز پشت خط سه امتیازی توپ وارد سبد شود.
- داخل محوطۀ سه امتیازی – هر شوت داخل سبد که از داخل محوطۀ سه امتیازی صورت گیرد تیم 2 امتیاز بابت آن دریافت می کند.
- پرتاب آزاد – پرتاب از پشت خط پرتاب آزاد یک امتیاز در بر دارد. این پرتاب هیچ چالش یا دفاعی ندارد و در صورت خطای تیم مقابل می توان از این پرتاب امتیاز کسب کرد.
اواع شوت های بسکتبال
- شوت جفت پا – شوتی که برای آن با جفت پا به هوا می پرند. توپ هنگامی رها می شود که در بالاترین نقطۀ ممکن باشد و معمولاً زمانی که یک مدافع در تلاش است تا شوت را بلاک کند از این نوع استفاده می کنند.
- سه گام – بازیکن به سمت سبد حرکت می کند و با نوک انگشتان توپ را وارد حلقه می کند
- بنک شات – شوتی که توپ اول به تختۀ پشت سبد برخورد می کند و بعد در آن جای می گیرد.
- دانک – بازیکن با پرش به هوا توپ را با ضربۀ آبشار وارد سبد می کند.
- هوک – شوت یک دستی که بازیکن نیم رخش به سمت سبد است و توپ را با قوس از بالای سر مدافع رد و وارد سبد می کند.
- پرتاب آزاد – یک شوت آزاد از پشت خط پرتاب آزاد.
