ترندی در ورزش نوجوانان و جوانان در حال همه‌گیر شدن است که من را می‌ترساند. در این روش کودکانی با سن ۷ سال مجبور به بازی و یا تمرین برای یک شاخه ورزشی به مدت ۶ روز در هفته می‌شوند.ما آن را «تخصص ورزشی نوجوانان» می‌نامیم که موضوع داغی در محافل ورزش نوجوانان است. بعضی از خانوادهها و مربیان باور دارند که اگر کودکی بخواهد به درجات بالا در ورزش برسد باید طبق این برنامه پیش برود در حالی که بعضی دیگر با آن مخالفند و عقیده دارند که پیشرفت کلی آنها در آینده لطمه وارد خواهد شد. اما قبل از اینکه به سود و زیان این روش اشاره کنیم باید معنی اصطلاح تخصص ورزشی نوجوانان را شرح دهیم.
تخصص ورزشی در واقع اختصاص دادن یک سال به تمرین و آمادگی در یک شاخه ورزشی به استثناء دیگر ورزش‌هایی که انجام می‌دهید. خیلی ساده یک ورزشکار و یا والدینش یک شاخه ورزشی را انتخاب می‌کنند و تمام وقت ورزشی خود را صرف پرورش در آن شاخه می‌کنند. دیوانه کننده است؟ ولی مسئله به همین سادگی هم نیست.
بحث‌ها درباره تخصص ورزشی نوجوانان
به نظر من یک بحث خوب در این زمینه وجود دارد و اگر صادق باشیم می‌توانیم به این دلیل آن را مفید هم در نظر بگیریم.
۱-هرچه بیشتر تمرین کنید بهتر نتیجه می‌گیرید
تمرین کردن و آماده شدن برای فعالیت ورزشی، واقعیت درستی است که کسی نمی‌تواند به آن شک کند چراکه یک هم‌بستگی مشترکی بین صرف زمان برای تمرین و بدست آوردن مهارت وجود دارد.تنها مشکل این است که زمانی که تنها به وسیله تمرین کردن پیشرفت می‌کنید، نتایج منفی تمرین تنها در یک زمینه ورزشی را شاهد خواهید بود.
بحث‌های منفی
چه کسی نوع رشته را انتخاب می‌کند؟
آیا این ورزشکار است که ورزش مورد نظر خود را انتخاب می‌کند؟ یا تنها به دلیل اینکه این شاخه از ورزش تنها انتخابی بوده است که در زمان جوانی آن را تجربه کرده‌اند مجبور به بازی آن هستند؟ برخورداری از تجربه برای ورزشکاران بسیار مفید است و بهتر است شاخه‌ای را انتخاب کنند که از آن بیشترین لذت را می‌برند. به این فکر نکنید که چون پدر در زمان جوانی بسکتبال بازی می‌کرد پسرش هم تصمیم می‌گیرد تا همان ورزش را انتخاب کند.اجازه دهید فرزندان شما خودشان انتخاب کنند
آسیب و فرسودگی
آسیب ورزشکاران و بازیکنان اغلب در این دوره اتفاق می‌افتد. من به شخصه آن را در دورانی که بازیکن بودم تجربه کرده‌ام.بازیکن خوب شدن کار راحتی نیست و نیاز به صرف زمان و انجام تمرینات مکرر و پایه‌ای دارد. کودکان همیشه تمرین کردن را دوست ندارند. مجبور کردن افراد جوان به انجام تمرینات زیاد باعث عقب نشینی آنها و حتی کنار گذاشتن ورزش می‌شود.
آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از حد
شواهد نشان می‌دهد که ریسک آسیب در استفاده بیش از اندازه از بدن در تمرینات بالا می‌رود. کار کردن و تمرین در ۲ شاخه ورزشی مختلف باعث تقویت ماهیچه‌هایی می‌شود که به طور نرمال کمتر از آنها استفاده می‌کنید.
گروه‌های اجتماعی بزرگ‌تر
ورزش راه بسیار خوبی برای گسترش روابط اجتماعی است. کودکانی که ۲ نوع شاخه ورزشی را دنبال می‌کنند با افراد بیشتری در تعامل قرار می‌گیرند. این مسئله برای بازیکنان بسکتبال بسیار مهم است که تعدادشان در هر تیم به ۱۰ تا ۱۲ نفر می‌رسد.
تجربه کردن مربیان مختلف
افرادی که چند رشته ورزشی را دنبال می‌کنند از مزایای آموختن و تعلیم دیدن از مربی دیگر هم بهره‌مند می‌شوند و باعث می‌شود الگوی دیگری را هم در زندگی برای دنبال کردن اهداف خود داشته باشند در واقع منظور من این نیست که با داشتن ۲ مربی در ۲ رشته مختلف شانس موفقیت و بدست آوردن نتیجه خوب در آینده دو برابر می‌شود.
جوابی که انتظار آن را ندارید
ما در بالا به بررسی فواید و ضررهای تخصص ورزشی نوجوانان پرداختیم و یک جنبه مثبت و ۵ نکته منفی را درباره آن بازگو کردیم بنابراین وقت آن رسیده که بگویم فرزند شما بهتر است چند رشته ورزشی را دنبال کند.
با توجه به نکات بالا اگر ما در انتخاب ورزش مناسب برای فرزندمان اولویت را علاقه کودک در نظر بگیریم و آن را هدف اصلی قرار دهیم می‌توانیم در ادامه او را به انجام سایر ورزش‌ها تشویق کنیم. این کار به حفظ قوا و سلامتی جسمانی کودک کمک می‌کند، باعث توسعه روابط و مهارت‌های اجتماعی او می‌شود،ریسک آسیب را کم می‌کند و عوامل دیگر…. ولی اگر بخواهند که در سطوح بالاتر و حرفه‌ای‌تر بازی کنند توصیه می‌شود که از روش تخصص ورزشی نوجوانان برای بهبود مهارتشان و بدست آوردن شانس بیشتر برای موفق شدن استفاده کنند.
بنابراین نیاز به بررسی و آنالیز نکات مثبت در پرداختن به ۲ شاخه ورزشی،به حداقل رساندن آسیب‌ها و بالابردن شانس بازی در سطوح بالاتر هستیم.بیایید صورت سوال را عوض کنیم:
به جای مطرح کردن این سوال که «آیا نوجوانان و جوانان در بسکتبال باید از روش تخصص ورزشی استفاده کنند؟» سوال واقعی باید این باشد:
در چه سنی باید از تخصص ورزشی نوجوانان در یک شاخه از ورزش استفاده کرد؟
با این تعداد از بازیکنان ماهر و با‌استعداد امروزی ، لازم است در بعضی از موارد برای پیشرفت و بالا رفتن سطح مهارتشان و بدست آوردن بورسیه ورزشی از روش‌های خاصی استفاده کنند.
بنابراین این پروسه را باید از سنین خاصی شروع کرد. ۱۳ سالگی سن مناسبی برای انجام روش تخصص ورزشی است.به یاد داشته باشید که این مقاله برگرفته از نظرات و تجریات شخصی من است و به نظر من یک نوجوان باید تا سن ۱۳ سالگی تصمیم بگیرد که بخواهد صرفاً در یک زمینه ورزشی کار کند و در یک زمینه مهارت کسب کند البته که این تصمیم شرایطی هم دارد:
۱-دنبال کردن یک شاخه ورزشی به طور انحصاری
اگر فرزندتان ۲ نوع رشته ورزشی را دنبال می‌کند و این رویا را ندارند که در یکی از آنها حرفهای عمل کند، به اواجازه دهید که هر دو را انجام دهد و مجبور به انتخاب یکی از آن دو رشته و پی‌گیری اختصاصی یکی از شاخه‌ها را نداشته باشید.
۲-درک آنها از دشواری مسیر
این مهم است که والدین و مربیان با بازیکنان درباره تصمیمی که می‌گیرند به طور جدی صحبت کنند و برایشان شرح دهند که اگر یک ورزش را انتخاب کردند باید نسبت به آن حساس و جدی عمل کنند. دلیل اصلی اینکه تا قبل از ۱۳ سالگی اعتقادی به انتخاب یک رشته ورزشی ندارم این است که وقتی برای کودکان سنین پایین‌تر موضوع را تشریح می‌کنم اغلب با نگاه‌هایی پر از سوال به من نگاه می‌کنند.
در اینجا دلایل مختلف خود را درباره اینکه چرا افراد در سنین پایین و نوجوانی باید رشته تخصصی خود را انتخاب کنند شرح می‌دهم:
۱-مربی به ما پیشنهاد داد:بسیاری از مربیان به بازیکنان و والدین آنها پیشنهاد می‌کنند که برروی یک شاخه بدون توجه به میزان پایین بودن سن بازیکنان تمرکز کنند.
۲-این تنها راه و شانس شماست:بعضی از خانوادهها نگران این مسئله هستند که اگر فرزندشان در سن کم ورزش اختصاصی خود را انتخاب نکند از بقیه بازیکنانی که انتخاب خود را انجام داده داده‌اند و تمرینات بیشتری می‌کنند عقب می‌افتند.
۳-یادگیری رشته‌ای که متوقف می‌شود بیهوده است: چرا باید وقت فرزندم را برای یادگیری چیزی که در آینده آن را کنار می‌گذارد هدر دهم.
خانواده‌های زیادی را می‌بینم که به دلایل بالا فرزند خود را مجبور به انتخاب یک نوع شاخه ورزشی می‌کنند
استثنا در این قانون
بعد از صحبت با دوستان درباره این موضوع و بحث با آنها ، فهمیدم همیشه مخالفانی درباره انجام دادن چند زمینه ورزشی وجود دارد.
۱-کمبود بودجه: بعضی از خانوادهها نمی‌توانند هزینه لازم را برای بیش از یک نوع شاخه تأمین کنند
۲-کودکی که می‌خواهد یک رشته را دنبال کند: همان طور که نباید بازیکنان را مجبور به انتخاب چند شاخه بکنیم نباید آنها را وادار به انجام یک رشته ورزشی کنیم.اگر فرزندتان از تمرین کردن در رشته‌های دیگر بیزار است به او برای انجام این تمرینات فشار نیاورید
۳-نیاز به وقت بیشتر برای مطالعه: انتخاب ۲ نوع رشته یک تعهد بزرگ است. انجام تمرینات مختلف در طول هفته باعث افزایش مشغله کودکان می‌شود.اگر برای انجام تکالیف مدرسه و درس خواندن وقت کمی داشته باشند بهتر است در این صورت بر روی مورد مهم‌تر تمرکز کرد که قطعاً تحصیل است.
نتیجه پایانی چیست؟ همه بچه‌ها بهتر است در چند شاخه ورزشی شرکت کنند و سپس در حدود ۱۳ سالگی تصمیم بگیرند که در کدام شاخه به طور خاص می‌خواهند فعالیت کنند.
چرا ۱۳؟ به چند دلیل، چون فکر می‌کنم در این سن فرزند شما می‌تواند تصمیم بگیرد که نسبت به چه شاخه‌ای علاقه‌مند است. آنها از شرکت در ۲ شاخه ورزشی منفعت کسب کردند و می‌دانند که اگر وقت و انرژی خود را به یک ورزش خاص اختصاص دهند می‌توانند به جایگاهی که می‌خواهند برسند. دسته‌ای از مربیان و خانوادهها به این دلیل که بازیکنان و یا فرزندانشان با شرکت در چند رشته شانس گرفتن بورسیه را از دست می‌دهند درنگ می‌کنند و کاملاً محتاطانه عمل می‌کنند که واقعاً به آنها حق می‌دهم چراکه تا حدی درست فکر می‌کنند. بازی کردن در یک زمینه خاص در سنین پایین شانس بازیکن را برای دریافت بورسیه ورزشی افزایش می‌دهد اما به چه ارزشی؟ شانس حرفهای شدن برای بازیکنان در دوره دبیرستان بسیار کم است بنابراین اگر به آن دست نیابند چه چیزی را در مسیر قهرمان شدن از دست داده‌اند؟ باید ریسک نرسیدن به این نقطه را در مقابل پاداشی که در صورت رسیدن بدست می‌آوریم مقایسه کنیم. ضروری است تا تمرکز خود را بر مهم‌ترین جنبه ورزش جوانان از دست ندهیم: سلامتی،تندرستی و پیشرفت آنها.
