جیمز نایسمیت، مخترع بسکتبال (۶ نوامبر ۱۸۶۱ – ۲۸ نوامبر ۱۹۳۹) مربی ورزشی کانادایی بود که در دسامبر ۱۸۹۱ توپ فوتبال و یک سبد رابه یک سالن ورزشی در اسپرینگفیلد ، ماساچوست دریافت کرد و توانست بازی بسکتبال را اختراع کند. او به مدت ۱۰ سال برای اصلاح بازی و قوانین آن و همچنین محبوبیت این بازی بسیار تلاش کرد و سرانجام توانست در سال ۱۹۳۶ ، بسکتبال را به یک رویداد رسمی در بازی‌های المپیک در برلین تبدیل کند.
نگاهی اجمالی به زندگی مخترع بسکتبال
نام: جیمز نایسمیت
شهرت: اختراع بسکتبال
متولد: ۶ نوامبر ۱۸۶۱ در آلمونته ، انتاریو ، استان کانادا
والدین: جان نایسمیت ، مارگارت جوان
فوت: ۲۸ نوامبر ۱۹۳۹ در لارنس ، كانزاس
، کالج پزشکی گراسYMCA تحصیلات: دانشگاه مک گیل، دانشکده آموزش
آثار منتشر شده: کالج مدرن در سال ۱۹۱۱؛ ذات زندگی سالم در سال ۱۹۱۸؛ بسکتبال – ریشه و توسعه آن در سال ۱۹۴۱ (پس از مرگ)
جوایز و افتخارات: تالار مشاهیر بسکتبال کانادا ، تالار مشاهیر المپیک کانادا ، تالار مشاهیر ورزشی دانشگاه مک گیل ، تالار مشاهیر بسکتبال
همسران: مائوده اولین شرمن، فلورانس بی کینکاید
فرزندان: مارگارت میسون (استنلی) ، هلن کارولین (داد) ، جان ادوین ، موآد آن (داو) و جیمز شرمن
زندگی جیمز
جیمز نایسمیت در سال ۱۸۶۱ در شهر رامسی در نزدیکی انتاریو، کانادا متولد شد. در سالهای کودکی او عاشق ورزش شد. او یک بازی محله‌ای به نام « توپ روی صخره» را که بعداً در توسعه بسکتبال توانست بسار تأثیر گذار عمل کند را یاد گرفت. براساس بنیاد بسکتبال نایسمیت:
بازی توپ روی صخره، نوعی از سرگرمی بود که با پرتاپ توپ همراه بود. بازیکنان یک خط به فاصله ۱۵ تا ۲۰ فوتی از یک سنگ مرجع می‌کشیدند؛ هر بازیکن باید با توپ خود، توپی را که روی سنگ مرجع قرار داشت را می‌زد و شخصی به عنوان گارد یا محافظ کنار سنگ مرجع می‌ایستاد، در صورتیکه که توپ بازیکن به توپ روی سنگ مرجع برخورد می‌کرد و آن را می‌زد، توپ خود را برمی‌داشت و برای پرتاپ دیگر آماده می‌شد. اگر توپ بازیکن به توپ روی سنگ برخورد نمی‌کرد باید بدون اینکه گارد بتواند به او ضربه بزند به دنبال توپ خود برود و آن را بگیرد.
نایسمیت در دانشگاه مک گیل در مونترال به تحصیل تئوریک در علوم ورزشی پرداخت و پس از خدمت به عنوان مدیر ورزشی مک گیل ، در سال ۱۸۹۱ به مدرسه آموزش YMCA در اسپرینگ فیلد رفت.
اختراع بسکتبال
ورزشکاران در فاصله زمانی بین تمام شدن فصل فوتبال و شروع فصل بیسبال در مدرسه تمرینات ورزشی YMCA
کاری برای انجام دادن نداشتند، بنابراین بسیاری از مربیان به این فکر افتادند تا در این مدت ورزشکاران بتوانند با انجام ورزش‌هایی از افت بدنی خود جلوگیری کنند. در نتیجه باید بازی جدیدی را فراهم می‌کردند تا بازیکنان بتوانند با انجام دادن آن بدنشان را آماده نگه دارند. این بازی باید ۲ ویژگی را دنبال می‌کرد: « برای همه بازیکنان کاربرد داشته باشد و از هرگونه خشونت به دورباشد»
بعد از بررسی کردن قوانین بازی‌های مختلفی مانند راگبی، فوتبال، و ساکر ناسمیت تصمیم به ابداع نوعی بازی با توپ را گرفت که در آن بازیکنان باید توپ را وارد سبد می‌کردند. این توپ باید بزرگتر از توپ فوتبال ساخته می‌شد تا از برخورد افراد به هم جلوگیری می‌شد. بعد از کسب کردن تجربه در این بازی، نایسمیت به عنوان مخترع بسکتبال فهمید که اجتناب از خشونت در نزدیکی تور غیر ممکن است و بازیکنی که قصد گل کردن توپ را داشته باشد حتماً دفاع می‌شود. او همچنین، تصمیم گرفت تا سبد تور را در بالای سر بازیکنان قرار دهد و ته آن را باز بگذارد تا توپ بعد از وارد شدن به سبد از آن خارج شود و با توجه به تجربیاتی که از بازی توپ روی صخره کسب کرده بود چند روش جدید برای شیرجه زدن را در بسکتبال پیشنهاد کرد و ۱۳ قانون پایه‌ای را برای این بازی وضع کرد:
۱-توپ با یک یا هر دو دست می‌تواند پرتاپ شود
۲-توپ ممکن است با یک یا هردو دست در جهات گوناگون پرتاپ شود
۳-بازیکن نمی‌تواند با توپ بدود و باید از جایی که توپ بدستش رسید آن را پرتاپ کند، در صورتیکه بازیکن حریف قصد داشته باشد تا مانع حرکت او شود، همتیمی او باید برای دریافت توپ به کمکش بیاید.
۴-توپ را باید با دست نگه داشت. برای نگه داشتن آن از بازوها و یا بدن نباید استفاده کرد.
۵- هیچگونه شانه زدن ، نگه داشتن ، فشار دادن ، بریدن یا ضرب و شتم بازیکن تیم مخالف به هیچ وجه مجاز نیست، اولین نافرمانی از قوانین بازی توسط بازیکن باید خطا اعلام شود، خطای دوم، بازی بازیکن در زمین را تا وارد شدن توپ به حلقه به حالت تعلیق درمی‌آورد، و زمانی هم که بازیکن خطای جدی روی بازیکن حریف انجام دهد و به او آسیب برساند باید از زمین اخراج شود.
۶-اگر توپ با مشت زده شود و یا یکی از موارد ۳ و ۴ یا مورد ۵ اتفاق بیفتد به عنوان خطا خوانده می‌شود.
۷-اگر حریف ۳ خطای متوالی انجام دهد، به عنوان یک گل برای تیم مقابل در نظر گرفته می‌شود( درحالی که تیمی که برروی آن ۳ خطای متوالی انجام شود هیچ خطایی در این بین مرتکب نشود)
۸-زمانی یک توپ گل می‌شود که کامل وارد سبد شود و کسی هنگام ورود توپ به سبد به آن دست نزند. اگر توپ در گوشه سبد باقی بماند و بازیکن با دست آن را به درون سبد هل بدهد، گل قابل قبول است.
۹-زمانی که توپ از بازی خارج می‌شود، اولین کسی که آن را بگیرد می‌تواند به زمین پرتاپ کند. در صورت پیدا شدن اختلاف بین بازیکنان برای انداختن توپ به زمین، داور باید آن را به زمین پرت کند. کسی که توپ را به زمین پرت می‌کند تنها ۵ ثانیه زمان دارد تا آنرا به جریان بیندازد. اگر پرتاپ توپ بیشتر از این زمان طول بکشد، بازیکن حریف باید آن را وارد زمین کند. اگر هریک از بازیکنان در پرتاپ توپ تعلل کند، داور می‌تواند خطا اعلام کند.
۱۰-رییس داوران باید به خطای بازیکنان و تعداد آنها توجه کند و ۳خطای متوالی را به داور بازی یادآوری کند. و سپس داور براساس مور ۵ با بازیکنان برخورد کند.
۱۱-داور بازی باید درباره توپ قضاوت کند و درمورد زبان بازی توپ در زمین، نگه داشتن زمان در بازی ،محدودیت‌های آن و اینکه به چه تیمی تعلق بگیرد، تصمیم گیری کند.
۱۲-زمان بازی برابر با دو نیمه ۱۵ دقیقه‌ای همراه با ۵ دقیقه استراحت بین دو نیمه است
۱۳- طرفی که در آن زمان بیشترین گل را کسب می‌کند، برنده اعلام می‌شود. در صورت تساوی، بازی با زدن گل یکی از طرفین دامه می‌یابد.
اولین بازی بسکتبال کالج
نایسمیت،پس از گذراندان دورانش درYMCA ، برای کار به دانشگاه کانزاس رفت. در آن دوران، بسکتبال در کالج‌ها برگزار می‌شد و این نایسمیت و همکارانش در کانزاس بودند که این بازی را وارد مراحل مهم‌تر و پیشرفته‌تر کردند. اولین بازی در کالج، در ۱۸ ژانویه ۱۸۹۶ برگزار شد. در آن روز، دانش آموزان دانشگاه لووا میزبان دانش آموزان کالج شیکاگو بودند. نتیجه نهایی ۱۵ به ۱۲ به نفع شیکاگو شد.
تلاش‌های نایسمیت نتیجه داد و توانست بازی بسکتبال را در سال ۱۹۰۴ وارد المپیک کند و باعث شد این بازی در المپیک تابستانی برلین در سال ۱۹۳۶ جزو بازی‌های رسمی اعلام شود و در آخرهم لیگ بسکتبال مردان در سال ۱۹۳۹ را به میادین ورزشی اضافه کند.
بازی‌های کالج بسکتبال ابتدا در سال ۱۹۶۳ در تلویزیون پخش شد اما تا دهه ۱۹۸۰ نتوانست علاقه‌مندان خود را مانند فوتبال و بیسبال بدست بیاورد.
فوت
جیمز نایسمیت، مخترع بسکتبال، در سال ۱۹۳۹ بر اثر خونریزی مغزی درگذشت و در قبرستان لارنس کانزاس به خاک سپرده شد.
میراث
تالار مشاهیر بسکتبال در اسپرینگفیلد ، ماساچوست ، به افتخار نایسمیت، مخترع بسکتبال، نامگذاری شده است. انجمن ورزشکاران هم همچنین به بهترین بازیکنان و داوران خود جوایزی با نام‌های بهترین بازیکن سال کالج نایسمیت، بهترین مربی سال نایسمیت و بهترین بازیکن جوان نایسمیت هدیه می‌دهد.
همچنین از نام نایسمیت برای نام گذاری سالن مشاهیر بسکتبال کانادا ، تالار مشاهیر المپیک کانادا ، تالار مشاهیر ورزشی کانادا ، تالار مشاهیر ورزشی انتاریو، تالار مشاهیر ورزشی اتاوا ، سالن مشاهیر ورزشی دانشگاه مک گیل ، کانزاس و تالار مشاهیر ورزش کشور استفاده شده است.
زادگاه نایسمیت در اونتاریو سالانه میزبان ۳ سطح از تورنومنت بسکتبال در تمام سنین و هر سطح از مهارت می‌باشد. هرسال، این رقابت‌ها ۱۰۰ ها نفر را از سراسر دنیا برای بازی در این میادین ورزشی به خود جذب می‌کند.
