سازمان ملی بسکتبال (NBA) بدون شک یکی از نخستین لیگ های جهان است که در ایالات متحده آمریکا قرار دارد و بازیکنان برتر جهان را به سمت خود جذب می کند. با اینکه لیگ های اروپایی و آسیایی در حال رشد هستند اما از نظر بزرگی، محبوبیت و مقدار پول درگردش با لیگ آمریکا قابل قیاس نیستند.
لیگ NBA که یکی از قدیمی ترین لیگ های بسکتبال حرفه ای است در سال 1946 ایجاد شد و از آن پس دهه به دهه پیشرفت قابل توجهی داشت. تاریخ بسیار غنی دارد – شرح کامل آن ساعت ها طول میکشد – که در این مقاله به طور مختصر به آن می پردازیم.
شروع ساده:
در ششم ژوئن سال 1946 در شهر نیویورک سازمان ملی بسکتبال به وجود آمد که آن زمان سازمان بسکتبال آمریکا نام داشت (BAA)، البته چند سال بعد این عنوان تغییر کرد. سال 1949 BAA با لیگ ملی بسکتبال (NBL) ادغام شد و سازمان ملی بسکتبال امروزی به وجود آمد.
NBL:
سه شرکت بزرگ جنرال الکتریک (General Electric)، فایرستون (Firestone) و گودیر (Goodyear) سال 1937 لیگ ملی بسکتبال را تأسیس کردند. در ابتدا فقط سیزده تیم در این لیگ حضور داشتند که اکثراً هم از منطقۀ (گریت لیکز) Great Lakes بودند. در طول دوازده سال آینده، بعد از ادغام شدن NBL با BAA، رشد و پیشرفت چشمگیری داشت.
سه تیم حاضر در لیگ NBA ریشه در NBL دارند. تیم دیترویت پیستونز (Detroit Pistons) قبلا با نام فورت وینر زولونر پیستون (Fort Wayner Zolloner Piston) و تیم ساکرامنتو کینگز (Sacramento Kings) با نام رچستر رویالز (Rochester Royals) شناخته میشدند. تیم لس آنجلس لیکرز (Los Angeles Lakers) هم ریشه در دیترویت گیمز (Detroit Games) دارد.
اولین بازی تاریخ لیگ NBA:
وقتی به تاریخ لیگ NBA رجوع می کنیم روز اول نوامبر سال 1946 اهمیّت زیادی دارد. در این روز اولین بازی بسکتبال بین تیم های تورنتو هاسکیز (Toronto Huskies) ونیویورک نیکرباکرز (New York Knickerbockers) برگذار شد (البته آن زمان نام لیگ BAA بود). بازیکن تیم نیویورک اسی شکتمن (Ossie Schectman) اولین گل تاریخ را زد.
NBA اصلی:
همانطور که قبلا هم بیان کردیم این لیگ ریشه در NBL و BAA دارد که در سال 1949 تشکیل شد. ابتدا فقط هفده تیم از شهرهای مختلف عضو این لیگ بودند، سال بعد این تعداد به یازده رسید و در فصل 1953-1954 فقط هشت تیم مسابقه دادند – کمترین تعداد تیم ها در تاریخ بسکتبال.
هنوز هم این هشت تیم در لیگ NBA حضور دارند، البته نام بعضی از آن ها تغییر کرده است. این تیم ها عبارت اند از:
بوستون سلتیکس (Boston Celtics)، رچستر رویالز (Rochester Royals)، مین اپولیس لیکرز (Minneapolis Lakers)، فورت وین پیستون (Fort Wayne Pistons)، تری سیتیز بلکهاکس (Tri-Cities Blackhawks)، فیلادلفیا واریورز (Philadeiphia Warriors)، نیویورک نیکس (New York Knicks)، سیراکس نشنالز ( Syracuse Nationals).
سال 1954 برای اولین بار در تاریخ لیگ NBA قانون 24 ثانیه معرفی شد. قبل از این قانون تیم ها تا زمانی که دوست داشتند توپ را نگه میداشتند که اعتراض تماشاچیان را در پی داشت اما بعد از تصویب این قانون تیم ها فقط 24 ثانیه مهلت دارند تا برای گل زدن حمله کنند. در پی این قانون سرعت بازی و تعداد تماشاچیان بیشتر شد.
قهرمانی های تاریخ NBA:
قهرمانی های پی در پی زیاد رایج نبوده است، اما تعداد کمی وجود دارد که بیشتر آن ها مربوط به سال های اخیر می شود:
- پنج قهرمانی در دهه 1950 برای تیم مین اپولیس لیکرز
- تیم بوستون سلتیک در طی 13 (1957 تا 1969) سال 11 قهرمانی داشت که از سال 1959 تا 1966 هر سال پی در پی پیروز شد.
- از سال 1980 تا 1988 تیم لس آنجلس لیکرز 5 قهرمانی داشت.
- شش پیروزی برای شیکاگو بالز (Chicago bulls) طی سال های 1991-1993 و 1996 – 1998.
سه قهرمانی آخر بین دو تیم گلدن استیت واریرز (Golden State Warriors) و کلولند کولیرز (Cleveland Cavaliers) در چرخش بود. این دو تیم به ترتیب در سال 2015-2017 و 2017 عنوان قهرمانی را کسب کردند. آیا می توان گفت یکی از این دو تیم قرار است حکومت جدیدی برای خود بسازد؟
گسترش:
سال 1961 شیکاگو پکرز (Chicago packers) نهمین تیمی بود که وارد لیگ شد و این رویداد آغاز گسترش لیگ بسکتبال را رقم زد. تا سال 1968 14، و 1974 هجده و 2017 سی تیم در این لیگ رقابت می کردند که از این سی تیم 29 تیم آمریکایی و فقط یک تیم، تورنتو رپتر (Toronto Raptor) غیر آمریکایی بود.
موفق ترین تیم ها:
بوستون سلتیک با 17 پیروزی از 21 بازی قهرمانی و لس آنجلس لیکرز با 16 پیروزی از 31 بازی قهرمانی، با اختلاف پر افتخارترین تیم های حاضر در این لیگ هستند. از دیگر تیم های مطرح و موفق میتوان موارد زیر را نام برد:
شیکاگو بالز با شش قهرمانی، گلدن استیت با پنج پیروزی و سن آنتونیو (San Antonio) با پنج برتری
ویژگی ها:
لیگ مدرن بسیار متفاوت است، در عصر حاضر هر فصل از بازی ها اواخر سپتامبر با اردوهای تمرینی و سپس مسابقات تمرینی آغاز می شود.
بعد از بازی های تمرینی فصل اصلی هفته آخر ماه اکتبر آغاز می شود. هر تیم 82 بازی دارد که به طور مساوی در خانه و خارج از خانه برگذار می شوند. بازی ستارگان NBA هم در ماه فوریه برگذار می شود که بهترین بازیکنان در یک مسابقه نمایشی با هم رقابت می کنند. معمولاً هر فصل اواسط ماه آپریل هم تمام می شود.
اواخر آپریل جام حذفی آغاز می شود. هشت تیم برتر هر کنفرانس برای قهرمانی با هم به رقابت می پردازند. هر تیم که از هفت بازی به چهار پیروزی دست یابد به مرحلۀ بعدی راه می یابد و تیم بازنده از دور مسابقات حذف میشود.
مسابقۀ فینال بین دو تیم باقی مانده (از دو کنفرانس مختلف) در ماه ژوئن برگذار می شود. فینال بدون شک از مهمترین روز های تقویم ورزشی آمریکا و همچنین جهان است که باید همین طور هم باشد.
