«مربیانی که شکل کلی بازی را روی تخته می نویستند بسیاراند. مربی پیروز، بر روان بازیکن رسوخ می کند و به او نگیزه می دهد.» سخنی از وینس لومباردی (Vince Lombardi)
یکی از بزرگترین چالش هایی که مربیان در تمام سطوح با آن رو به رو هستند، متمرکز، با انگیزه و سخت کوش نگه داشتن بازیکنان است. در ادامه، نکاتی تست شده و واقعی برای داشتن تیمی با انگیزه آمده است.
نکات مهم برای داشتن تیمی با انگیزه در بسکتبال
1. از روز اول تمرین، رویکرد مشخصی لحاظ کنید
مشخص کردن انتظارات شما از روز اول نه تنها به شما در تثبیت نقشتان در تیم کمک می کند بلکه به بازیکنان نشان می دهد که چه مربی ای خواهید بود. برای مثال با شروع اولین تمرین و جنب و جوش بازیکنان، سوت بزنید و همه را به وسط زمین فرا بخوانید. اگر به سمت شما ندویدند، باید به دور زمین بدوند. وقتی این کار را کردند، دوبازه سوت بزنید. این بار همۀ بازیکنان با میل زیاد به سمت شما می دوند و از آن مهم تر، شما برای تمام فصل توجه آن ها را جلب کرده اید.
2. به بازیکنان نشان دهید که مهم هستند
احتمالاً تأثیر گذار ترین راه برای ترغیب بازیکنان ب سخت کوشی برای شما و خودشان این است که به آن ها نشان دهید که برایتان اهمیت دارند. به زندگی غیر ورزشیشان علاقه نشان دهید. بازیکنانتان را به شکل شخصی بشناسید. برای صحبت کردن با تک تک آن ها وقت بگذارید. نیازی نیست ساعت ها وقت بگذارید، چند دقیقه نیز کاری است. این کار برای این است که به آن ها نشان دهید که داخل و خارج از زمین بسکتبال برای شما مهم هستند.
3. انگیزه را در تمام حرکات خود مدل سازی کنید
خوش بگذرانید، مثبت باشید و بگذارید تا بازیکنانتان سریعاً بدانند که چه انتظاری از آن ها دارید. آن ها هر کاری انجام دهید و هر چه بگویید را می فهمند و طبق همان عکس العمل نشان می دهند. فلسفه های خود را بیان کنید تا بازیکنان بدانند که باید انتظار چه چیز هایی را داشته باشند و برای چه چیز هایی تلاش کنند. برای مثال، اگر به بازیکنانتان بگویید که بهترین ریباند کنندگان در ترکیب اصلی قرار می گیرند، آنگاه تمام آن ها برای ریباند کردن تلاش می کنند. شما با حرف و عمل خود نشان داده اید که ریباند برایتان مهم است. مهم ترین نکته تاکید شماست. اگر دائماً در مورد ریباند صحبت کنید، بازیکنان آن را می فهمند و ریباند کنندگان بهتری می شوند.
4. جوایز کلامی در نظر بگیرید
جایزه ها نظر افراد را جلب می کند. بازیکنان و مردم عاشق تمجید هستند. اگر تمرینات مبتدیانه ای اجرا می کنید و یا تمرینات مهارتی، برای پیشرفت و سخت کوشی تیمتان از آن ها تمجید و تعریف کنید. گاهی اوقات برای تلاش های چشمگیر، از بازیکن در مقابل تیم تقدیر کنید. تقدیر در عموم اصولاً خوش آیند است و بازیکنان برای کسب آن سخت تلاش خواهند کرد. به یاد داشته باشید که در مواقع نیاز از بازخورد منفی در کنار بازخورد مثبت استفاده کنید. برای مثال «خیلی خوب توانستی با زور به انتهای زمین برسی و امتیاز بگیری، اما دفعه بعدی منتظر موقعیت بهتری بمان. همینطور تلاش کن و فرصت های خوب برایت فراهم می شد.»
5. گاهی از جوایز غیر کلامی استفاده کنید
بازیکنان می توانند با دریافت جوایز غیر کلامی و محسوس مانند نوشیدنی های انرژی زا و یا استفاده از یکی از تاکتیک های مرگان وتن (Morgan Wooten)، برای رسیدن به یک هدف انگیزه بگیرند. مرگان از یک سری اجازه ها برای انگیزه دادن به بازیکنانش استفاده می کرد.
اجازه ها، جایزه ای بود که به بازیکنانی با تلاش فوق العاده و یا کسانی که به هدف تعیین شده دست می یافتند داده می شد. این اجازه ها در طول تمرین کسب می شد و در آخر تمرین جمع بندی می شد. هر یک از آن ها باعث می شد تا فرد یک مرتبه از انجام تمرین های شرطی کننده و از این دست معاف شود. حتی می توانید به عناون تنبیه یک مرتبه به انجام تمرینات افرادی که به حد انتظار نمی رسند اضافه کنید. برای مثال می توانید تمرین ریباندی در نظر بگیرید و هر کس 5 ریباند یا بیشتر انجام داد یک اجازه دریافت کند و کسانی که کمتر از 4 ریباند انجام دادند، یک مرتبه تنبیهی دریافت کنند.
6. موفقیت تیمی را آموزش دهید
وقتی کار به برد و باخت کشید، پیروزی تیمی لذت بیشتری نسبت به پیروزی فردی دارد چرا که بسکتبال یک ورزش تیمی است. بازیکنان شما اگر بدانند که تیم روی آن ها حساب باز کرده، تلاش بیشتری برای موفقیت تیم انجام می دهند. با یادآوری کردن لفظی یا عملیِ این موضوع به آنان که همه با هم یک تیم را تشکیل داده اند، آن ها انگیزه می گیرند تا برای موفقیت تیم با هم همکاری کنند. معمولاً این کار با تشویق بازیکنانی که با هم همکاری می کنند ویا با اهدای جایزه ای غیر کلامی به بازیکنانی که در یک تمرین همکاری خوبی با هم داشتند، امکان پذیر است. همچنین با دانستن نقاط ضعف و قوت بازیکنان می توانید نسبت به اختلافات بالقوه بین آن ها هوشیار باشید و روش رفتاری تیمی اعمال کنید.
7. در تمرینات رقابت ایجاد کنید
یک روش فوق العاده برای جذاب کردن تمرینات و وادار کردن بازیکنان به سخت کوشی، ایجاد رقابت است و در داشتن تیمی با انگیزه به شما کمک می کند. به طور مثال، می توانید آن ها را به چند تیم تقسیم کنید و هر تیم یا فردی که در تمرین شوت زنی بیشترین پرتاب های موفق را داشت، جایزه ای دریافت کند. با کمی خلاقیت و تصور، می توانید روشی برای رقابتی کردن تمام تمرین ها بیابید. فقط این نکته را به خاطر بسپارید که مقایسه هم تیمی ها ممکن است باعث شود برخی از بازیکنان احساس بدی نسبت به خود پیدا کنند و حس رقابت نا سالم را در بین هم تیمی ها تحریک کند. به طور خلاصه، این کار می تواند انگیزۀ بازیکنان را از بین ببرد. اگر نیازی به مقایسه هم تیمی ها بود، تنها برای مدل سازی یک مهارت یا رفتار این کار را انجام دهید. برای مثال، «ببینید چطور جو پرتاب آزاد انجام می دهد، دفعه بعدی که پشت خط پرتاب آزاد قرار گرفتید این کار را امتحان کنید و ببینید چطور است.»
8. تصویر سازی را آموزش دهید
تصویر سازی یک وسیلۀ مربیگری خوب است و مهارتی است که همۀ بازیکنان صرف نظر از سطحی از بسکتبال که در آن مشغولند می توانند از آن سود ببرند و برای کسب موفقیت های دیگر در طول زندگی از آن استفاده کنند. به بازیکنان خود آموزش دهید تا رسیدن به هدف را در ذهن خود تصور کنند. تصویر سازی به ما تمرکز را می آموزد. همچنین، برنامه ریزی، اجرا و موفقیت را به ما آموزش می دهد. تصویر سازی را در تمرینات تلفیق کنید و برای چند دقیقه در هر تمرین از بازیکنان بخواهید تا یک بازی که در آن برای پیروزی به مشکل خورده اند، پرتابی که در آن مشکل دارند و یا تمرینی به انتخاب خود که قادر به انجامش نیستند را تصور کنند. به آن ها بیاموزید که چطور از تمام حس های خود در تصویر سازی استفاده کنند تا بتوانند صدای خوردن توپ به زمین را حس کنند، آن را ببینند و صدای کشیده شدن کفش هایشان بر روی زمین بازی را احساس کنند.
9. تنبیه نکنید، با قصد آموزش به آن ها نظم دهید
تنبیه به خاطر عملکرد ضعیف و یا رفتار ناشایست فقط باعث خدشه دار کردن تمرکز تیمی و کاهش انگیزه می شود. در عوض، با هدف این که به آن ها نحوه درست اجراء صحیح را آموزش دهید، سعی بر منظم کردنشان داشته باشید. به جای داد و بیداد و تنبیه بازیکنانی که به اندازه توانایی هایشان عمل نمی کنند، از آن ها بپرسید: «این نهایت توانت است؟ آیا تمام تلاشت را انجام می دهی؟» اغلب با اعتراف این مهم به خودشان و یا شما که این تمام توانشان نیست، بازیکنان تلاش بیشتری خواهند کرد، مخصوصاً اگر بدانند شما به آن ها توجه می کنید. به علاوه، نظم دادن باید دائمی باشد. برای مثال اگر دیر آمدن سر تمرین پذیرفتنی نیست، تمام کسانی که دیر به تمرین می آیند باید عواقب دقیقاً یکسانی را متحمل شوند، بدون هیچ استثنایی.
10. برای تیم و بازیکنانتان هدف های درستی تعیین کنید
برای داشتن تیمی با انگیزه بازیکنان و تیم به اهدافی نیاز دارند تا بدانند که بر روی چه چیزی باید تمرکز و تلاش کنند. اما نکته اصلی اهداف انتخابی شماست. من به شدت معتقد هستم که شما نباید برای آمار و ارقام خودنمایانه مانند گرفتن بیشترین امتیاز و حتی پیروزی، هدف گذاری کنید. بازیکنان بدون هدف گذاری شما، خود به دنبال چنین مقاصدی هستند و این کار باعث ایجاد فکر اشتباه در آن ها می شود. اما اگر برای رسیدن به دیگر جنبه های مهم بازی هدف گذاری کنید، موفقیت بسیار بزرگی را شاهد خواهید بود. می توانید برای شمار کمتری از لو دادن توپ، درصد پرتاب درست، درصد پرتاب درست تیم حریف، ریباند تیمی (نه فردی)، آمار دفاعی و تعداد مالکیت ها در هر بازی هدف گذاری کنید. حتی می توانید اهداف شرطی کننده ای مانند 100 حرکت شنا و دویدن 1600 متر در کمتر از 5 دقیقه را در نظر بگیرید. تنها مراقب پیامی که با هدف گذاری خود به بازیکنان می رسانید باشید. وقتی به شکل درست این کار را انجام دهید، اهداف موارد انگیزشی قدرتمندی خواهند بود.
جایزه دادن به کسانی که به هدف مشخص شده می رسند را فراموش نکنید. بدانید که چیزی هایی ممکن است به افرادی انگیزه بدهد و به دیگران نه. مهم است که بازیکنانتان را به شکل فردی بشناسید و بدانید که به شکل فردی و تیمی چه عکس العملی نسبت به تاکتیک های انگیزشی نشان می دهند. در پایان، اگر شما هیجان زده، درگیر و متمایل به زمان گذاشتن برای جالب سازی تمرینات هستید، پس تیم شما نیز به آن عکس العمل نشان خواهد داد.
